گزارشی از وضعیت بافت فرسوده منطقه 14 شهردارى اصفهان:
نوسازى زینبیه با جذب سرمایه‌گذار خصوصى

گروه شهر: شهردار منطقه 14 اصفهان گفت: تلاش شهردارى اصفهان در جهت آنست که با جاذب کردن منطقه زینبیه براى سرمایه‌گذارى بخش خصوصى، در آینده‌اى نزدیک زنگار محرومیت و محدودیت از چهره‌ى این منطقه‌ى شهر زدوده شود.
منطقه 14 شهردارى اصفهان و به طور خاص دو جانب خیابان زینبیه با قدمتى 200 ساله یکى از متراکم‌ترین و محرومترین مناطق شهرى اصفهان محسوب مى‌شود که اگر با دیدى فرادستى به این محدوده نظر کنیم، قسمت اعظم آن را بافت فرسوده و سکونتگاه غیررسمى مى‌یابیم.
بررسى پیشینه‌ى منطقه‌ى زینبیه نشان مى‌دهد که تا دهه‌ى 50 اکثر محلات این منطقه در واقع روستاهایى بوده که جاذبه‌ى کشاورزى و مذهبى آن موجب رونق این محدوده گردیده است. اما از دهه‌ى 60 این بافت روستایى به یک مرتبه جزیى از محلات شهرى اصفهان به حساب آمده و با رشد سریع جمعیت روبرو مى‌شود. فراوانى و قیمت نازل زمین در این منطقه در مقایسه با اراضى مرکز شهر، منجر به مهاجرت بى‌رویه به محدوده‌ى حرم مطهر زینبیه )س( شده و آرام‌آرام پدیده‌ى اسکان غیررسمى در این محلات رسوخ مى‌کند.
گسترش اسکان غیررسمى و به موجب آن خلاف‌سازى‌ها در طى سالیان گذشته محدوده‌ى زینبیه را به شکلى درآورده که امروزه بیشتر معابر‌آن به صورت کم عرض و فاقد استانداردهاى لازم بوده و دسترسى سواره‌رو به سهولت ممکن نیست. ساخت و سازهاى خلاف گذشته موجب آن شده که در بعضى معابر امکان ورود ماشین‌هاى امدادى مثل آمبولانس یا آتش‌نشانى به کلى غیر ممکن گردد. به علاوه تخلف‌هاى صورت گرفته از مسایل مربوط به مهندسى ساختمان این نگرانى را به وجود آورده که کوچکترین اتفاق، حتى یک زلزله‌ى بسیار ضعیف حوادث ناگوارى را براى ساکنان سکونتگاه‌هاى غیررسمى منطقه در پى داشته باشد.
اکثر محلات منطقه چهارده بافت فرسوده است
جلیل‌فر ـ شهردار منطقه چهارده شهر اصفهان، ضمن بررسى جوانب مختلف وضعیت و معضلات بافت فرسوده این منطقه، خاطرنشان کرد: اکثر محلات منطقه‌ى 14 شهر اصفهان بافت فرسوده است، اما آنچه که در شهردارى اصفهان به واسطه‌ى مشاور مطالعه شده و به طور هدفمند تعریف شده است، در حال حاضر دو محله‌ى عمران سامانى و باتان است.
وى توضیح داد: محله‌ى باتان با تعداد 20 هزار و850 نفر سکنه، پرجمعیت‌ترین محله‌ى منطقه‌ى 14 است که در مساحت مسکونى 6/72 هکتار سکونت دارند. به عبارتى تراکم خالص مسکونى این محله 6/458 نفر در هکتار مى‌باشد و این در حالى است که سرانه‌ى خدمات اساسى اعم از مکان‌هاى آموزشى، فرهنگى، بهداشتى، درمانى و... در محله‌ى باتان تنها 76/1 مترمربع براى هر نفر است و این عدد بسیار پایینى است. لذا در طرح بازنگرى تفضیلى منطقه پیش‌بینى شده که از مساحت کل 7/237 هکتارى محله‌ى باتان 8/40 درصد آن به کاربرى مسکونى، 8/13 درصد به خدمات اساسى، 3/13 درصد به سایر خدمات و فعالیت‌ها و 1/32 درصد آن به سطح معابر اختصاص یابد.
جلیل‌فر در خصوص محله‌ى عمرانى سامانى گفت: در این محله تعداد 16 هزار و 300 نفر در سطع مسکونى 7/57 هکتار سکونت دارند و بدین ترتیب تراکم خالص مسکونى در محله‌ى عمران سامانى 489 نفر در هکتار و سرانه‌ى موجود خدمات اساسى نیز تنها 43/1 مترمربع براى هر نفر است. براى این محله نیز در طرح بازنگرى تفضیلى شهر پیش‌بینى شده که از کل مساحت 4/220 هکتارى محله، 1/35 درصد به سطح مسکونى، 6/12 درصد به خدمات اساسى، 18 درصد به سایر خدمات و 3/34 درصد به شبکه‌ى معابر اختصاص داده شود.
وى ادامه داد: هدفى که ما در شهردارى اصفهان دنبال مى‌کنیم، آنست که بافت فرسوده‌ى محدوده‌ى زینبیه را به مکانى پایدار براى سکونت اقشار فعلى و جاذب جمعیت براى افراد همگون با ایشان تبدیل کنیم. براى این منظور لازم است با ساماندهى خیابان‌ها، ایجاد خدمات، فضاهاى سبز و زیباسازى المان‌هاى شهرى جایگاه منطقه‌ى زینبیه را در سابقه‌ى ذهنى شهروندان اصفهان بهبود و ارتقا بخشیم،‌به نحوى که هم موجب تقویت جایگاه شهرى و روح زندگى و فعالیت براى مردم این محدوده شود و هم جاذب سرمایه‌گذارى براى مشارکت افراد داراى سرمایه و زمین در منطقه گردد.
شهردار منطقه 14 اصفهان تصریح کرد: شهردارى اصفهان با تاسیس و راه‌اندازى منطقه 14 و تمرکز خدمات‌رسانى در این منطقه‌ى محروم شهر، به طور جدى این هدف را دنبال مى‌کند و البته در طول مدت قریب به یک سال که این شهردارى تاسیس شده، مردم شاهد دگرگونى‌هاى اساسى و تغییر بنیادى در سیماى شهرى منطقه بوده‌اند که امیدواریم با عنایات الهى و همکارى مردم هر چه بیشتر و بهتر این روند تداوم یابد. ‌ ‌
بیشترین تسهیلات به مناطق محروم داده شود
جلیل‌فر با بیان اینکه در بحث ساماندهى بافت فرسوده مى‌بایست به چند نکته از بعد کاربرى توجه ویژه‌اى شود، توضیح داد: اولین نکته ساماندهى کاربرى‌هاى مزاحم مثل انبارها و کارگاه‌ها به روش تجمیع در یک پهنه‌ى پیشنهادى است. نکته دوم به بخش شبکه‌هاى ارتباطى مربوط مى‌شود، به طورى که باید مداخله‌ى بنیادى در وضعیت دسترسى‌هاى فعلى صورت بگیرد.
لذا در این حوزه اگر بتوانیم ساخت و سازهاى خلاف را مهار کنیم، از خرید و فروش و خرد شدن پلاک‌هاى بزرگ به طور قولنامه‌اى جلوگیرى کنیم و با اهرم‌هاى تشویقى که با تصویب شوراى شهر در نظر مى‌گیریم، مالکان بزرگ را براى مراجعه به شهردارى و تفکیک‌هاى قانونى تشویق کنیم، خود به خود هم پلاک‌ها ساخت مناسبى پیدا مى‌کند و هم معابر و سطح دسترسى و خدمات مناسبى دیده مى‌شود و وضع ساخت و سازها بهبود مى‌یابد. ‌ ‌
وى ادامه داد: در بخش تمایل به نوسازى و بهسازى نیز لازم است که بیشترین تسهیلات نسبت به سایر مناطق شهر به مناطق محروم داده شود.
شهردار منطقه 14 اصفهان در خصوص چگونگى اعطاى تسهیلات براى بهسازى و نوسازى بافت‌هاى فرسوده در این منطقه گفت: از یکسو کسانى که صاحب خانه‌هاى قدیمى در بافت‌هاى فرسوده هستند مى‌توانند از تخفیفات و تسهیلات قانونى که براى بافت‌هاى فرسوده تعریف شده بهره‌مند شوند.
از سوى دیگر شهردارى با بهبود سیماى شهرى، شبکه‌هاى معابر و فعالیت‌هاى عمرانى و خدماتى خود سعى در جاذب کردن منطقه براى بخش سرمایه‌گذار خصوصى دارد تا از این طریق در چند سال آینده تحول خوبى را در منطقه شاهد باشیم و محرومیت و محدودیت کمترى در این محدوده به چشم آید.
نوسازى و بهسازى بافت فرسوده زینبیه
مهندس جعفرى ـ رییس سازمان نوسازى و بهسازى شهر اصفهان نیز طى گفت‌وگویى به تبیین تدابیر اندیشیده شده به منظور نوسازى بافت فرسوده منطقه‌ى 14 شهر اصفهان پرداخت.
وى توضیح داد: مساحت 48/76 هکتار از منطقه زینبیه در طرح تفصیلى ویژه مورد ارزیابى قرار گرفته تا ضوابط و مقررات مداخله در آن تدوین و پروژه‌هاى نوسازى آن تعریف شود. بر این اساس مساحتى بالغ بر 12 هکتار از این سطح در اولویت قرار گرفته و طراحى شهرى، تدوین گزارشات توجیه فنى و اقتصادى و سازمان اجرایى آن در دستور کار قرار دارد.
جعفرى افزود: این لکه فرسوده که حد فاصل خیابان عاشق اصفهانى و بزرگراه شهید چمران قرار دارد، تراکم جمعیتى بسیار بالا یعنى بیش از 800 نفر در هکتار را در خود جاى داده است، پیشینه‌ى اسکان غیررسمى از مشخصات خاص آن است و لذا علاوه بر کمبود شدید خدمات )سرانه خدمات در حدود 2 متر مربع(، شبکه‌ى معابر آن کم‌عرض و فاقد انتظام مى‌باشد.
بر این اساس طرح نوسازى و بهسازى بافت فرسوده زینبیه از سوى سازمان نوسازى و بهسازى شهر اصفهان و با مشارکت مردمى، پس از تکمیل مطالعات به اجرا خواهد رسید.
رییس سازمان نوسازى و بهسازى شهر اصفهان در خصوص اهداف این طرح گفت: با اجراى طرح نوسازى و بهسازى بافت فرسوده زینبیه، این بافت به صورتى که یک ساختار کالبدى پایدار و منظم و متناسب با شرایط محلى در آن شکل گیرد، نوسازى مى‌گردد. تامین خدمات مورد نیاز محدوده‌ى طرح شامل فضاى سبز، پارکینگ، فضاهاى ورزشى، آموزشى، فرهنگى و...، ارتقاى کیفیت زیست محیطى شامل ایجاد تعادل بین سطوح کاربرى‌ها، رفع معضلات اجتماعى و پالایش فعالیت‌هاى موجود از دیگر اهداف این طرح است. وى افزود: با اجراى طرح نوسازى و بهسازى بافت فرسوده زینبیه، جریان نوسازى در بافت فرسوده از طریق اجراى الگوى نوسازى و محرک توسعه ایجاد خواهد شد و روند توسعه‌ى بافت مسکونى منطقه هدایت و کنترل مى‌گردد.